Z okazji Dnia Wszystkich Świętych wspominamy dziś artystów ze świata filmu, którzy odeszli w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Ze zrozumiałych względów nie napisaliśmy o wszystkich zmarłych w tym roku twórcach. Liczymy jednak, że pomożecie nam uzupełnić naszą listę. Wspólnie ich pożegnajmy. ***
Robert Vaughn (zm. 11 listopada 2016) – aktor filmowy i telewizyjny, któremu wielką popularność przyniosły role w
"Siedmiu wspaniałych" oraz serialu
"Kryptonim U.N.C.L.E.". Na swoim koncie miał również występy m.in. w
"Bullitcie",
"Moście na Renie",
"Drużynie A" oraz
"Przekręcie".
***
Tadeusz Chmielewski (zm. 4 grudnia 2016) – scenarzysta i reżyser, autor legendarnych komedii
"Ewa chce spać",
"Jak rozpętałem II wojnę światową" oraz
"Nie lubię poniedziałku". Podpisał się także pod znakomitym kryminałem
"Wśród nocnej ciszy" według prozy Ladislava Fuksa.
***
Bohdan Smoleń (zm. 15 grudnia 2016) – aktor kabaretowy, któremu sławę w latach 70. zapewniły występy pod szyldem "Tey". Na dużym ekranie można go było zobaczyć m.in. w
"Kochankach mojej mamy" oraz
"Panie Kleksie w kosmosie". W latach 1999-2015 wcielał się w listonosza Edzia w sitcomie
"Świat według Kiepskich".
***
Zsa Zsa Gabor (zm. 18 grudnia 2016) – aktorka i celebrytka mająca na koncie występy m.in. w
"Moulin Rouge" i
"Dotyku zła". Legendą Hollywood nie stała się jednak za sprawą ról w filmach, lecz dzięki licznym skandalom obyczajowym oraz ekstrawaganckiemu stylowi życia.
***
Carrie Fisher (zm. 27 grudnia 2016) – aktorka, scenarzystka i pisarka znana najlepiej z roli księżniczki Lei w kultowym cyklu
"Gwiezdne Wojny". Wystąpiła również m.in. w klasycznym musicalu
"Blues Brothers". Na podstawie jej na wpół biograficznej powieści
"Pocztówki znad krawędzi" powstał głośny film pod tym samym tytułem.
***
Debbie Reynolds (zm. 28 grudnia 2016) – aktorka, największe sukcesy święciła w latach w 50. i 60. Miała na koncie m.in. nominację do Oscara oraz cztery nominacje do Złotego Globu. W jej filmografii można znaleźć tak głośne filmy, jak:
"Deszczowa piosenka",
"Jak zdobyto Dziki Zachód" czy
"Wielki Liberace". Matka aktorki
Carrie Fisher.
***
William Peter Blatty (zm. 12 stycznia) – pisarz, scenarzysta i reżyser, laureat Oscara za scenariusz
"Egzorcysty", który stworzył na podstawie własnej powieści. Pisał również komedie:
"Gangstera i urzędnika",
"Wszystko dla niej" czy
"The Ninth Configuration", za który zdobył Złoty Glob.
***
Miguel Ferrer (zm. 19 stycznia) – aktor, znany m.in. z seriali
"Miasteczko Twin Peaks" i
"Agenci NCIS: Los Angeles", a także filmu
"RoboCop".
***
Mary Tyler Moore (zm. 25 stycznia) – aktorka, legenda amerykańskiej telewizji. Sławę i uznanie milionów widzów zapewniły jej dwa megapopularne w Stanach Zjednoczonych seriale komediowe:
"The Dick Van Dyke Show" (1961-66) oraz
"The Mary Tyler Moore Show" (1970-77). Wśród filmowych kreacji Moore najbardziej ceniona była ta ze
"Zwyczajnych ludzi". Aktorka zdobyła za rolę nominacje do Oscara i BAFTA oraz Złoty Glob.
***
John Hurt (zm. 27 stycznia) – aktor, jedna z wybitniejszych (i bardziej zapracowanych) postaci brytyjskiego kina. Miał na koncie ponad sto ról w filmach i serialach. Amerykańska Akademia Filmowa dwukrotnie nominowała go do Oscara za role w filmach
"Midnight Express" i
"Człowiek słoń". Na koncie miał również występy w takich klasykach jak
"Obcy",
"Truposz" czy seria
"Harry Potter".
***
Krystyna Sienkiewicz (zm. 12 lutego) – aktorka teatralna, filmowa, telewizyjna i artystka estradowa. Wielu widzom zapadła w pamięć rolami m.in. w:
"Lekarstwie na miłość",
"Rodzinie Leśniewskich" czy serialu
"Graczykowie". W latach 1958-1966 występowała w programie Kabaret Starszych Panów. Była także jedną z gwiazd programów kabaretowych Olgi Lipińskiej.
***
Witold Adamek (zm. 18 lutego) – ceniony operator, reżyser i producent filmowy. Stworzył zdjęcia do ponad 170 filmów, seriali i spektakli telewizyjnych. Współpracował m.in. z takimi reżyserami jak
Krzysztof Kieślowski (
"Krótki film o miłości"),
Jerzy Skolimowski (
"Ferdydurke") czy
Janusz Zaorski (
"Piłkarski poker"). Jako reżyser zadebiutował w 1998 roku komedią sensacyjną
"Poniedziałek". Trzy lata później powstała jej kontynuacja pt.
"Wtorek".
***
Danuta Szaflarska (zm. 19 lutego) – wybitna polska aktorka. Występowała przed kamerą i na deskach teatru przez ostatnich 70 lat. W tym czasie zagrała ponad 50 ról filmowych i telewizyjnych. Na ekranie zadebiutowała w 1946 roku w pierwszym polskim powojennym filmie –
"Zakazanych piosenkach". W ostatnich latach wystąpiła w tak głośnych obrazach jak
"Pora umierać" czy
"Pokłosie".
***
Gustaw Lutkiewicz (zm. 24 lutego) – aktor teatralny, telewizyjny i filmowy. Widzowie pamiętają go jako Zygmunta Karabasza z serialu
"Złotopolscy" i prezesa spółdzielni mieszkaniowej z serialu
"Alternatywy 4". Ostatnimi rolami na dużym ekranie były Barabasz Stary z
"Ogniem i mieczem" i profesor Nogacki z
"Syzyfowych prac".
***
Bill Paxton (26 lutego) – amerykański aktor i reżyser. Wystąpił w takich filmach jak
"Obcy - Decydujące starcie",
"Twister" i
"Apollo 13". Gwiazda serialu
"Trzy na jednego", za który aż trzykrotnie nominowany był do Złotego Globu.
***
Witold Pyrkosz zm. (22 kwietnia) – wybitny polski aktor teatralny, telewizyjny i filmowy. Ma na swoim koncie udział w takich produkcjach, jak:
"Sami swoi",
"Meta",
"Vabank". Sławę i uwielbienie ze strony milionów Polaków przyniosły mu występy w popularnych serialach. Grał Franka Wichurę w
"Czterech pancernych i psie", Jędrusia Pyzdrę w
"Janosiku", Józefa Balceraka w
"Alternatywach 4" i Lucjana Mostowiaka w
"M jak miłość".
***
Zdzisław Pietrasik (zm. 25 kwietnia) – publicysta kulturalny, krytyk filmowy i teatralny, członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Szerokiemu gronu czytelników dał się poznać jako filar działu kulturalnego w tygodniku Polityka, prowadził również bloga Widzi mi się.
***
Powers Boothe (zm. 14 maja) – amerykański aktor, zdobywca nagrody Emmy. Jego specjalnością były role charyzmatycznych czarnych charakterów. Pamiętne kreacje udało mu się stworzyć m.in. w
"Tombstone", "Nagłej śmierci", "Sin City" czy serialu
"Deadwood".
***
Chris Cornell (zm. 17 maja) – piosenkarz, instrumentalista, autor tekstów. Wraz z Soundgarden był jednym z prekursorów grunge'u. Artysta miał też drugi zespół - hardrockową supergrupę Audioslave, którą założył z członkami Rage Against the Machine. Utwór "You Know My Name" okazał się najpopularniejszą piosenką w karierze artysty. Cornell otrzymał za niego Satelitę, World Soundtrack Award oraz nominację do Grammy.
***
Zbigniew Wodecki (zm. 22 maja) – wybitny muzyk i twórca piosenek. Występował między innymi z Ewą Demarczyk, Markiem Grechutą, w zespołach Czarne Perły i Anawa. Jego niezapomniane przeboje to, oprócz Pszczółki Mai", między innymi "Zacznij od Bacha", "Izolda" i "Chałupy". Jego dyskografię zamyka wydana wspólnie z zespołem Mitch&Mitch płyta "1976: A Space Odessey", która nagrodzona została Fryderykiem 2016 dla najlepszego albumu roku.
***
Roger Moore (zm. 23 maja) – aktor znany najlepiej z ról agenta 007 Jamesa Bonda oraz Simona Templara z serialu
"Święty" (1962-1969). W Bonda wcielał się siedmiokrotnie, po raz pierwszy w filmie
"Żyj i pozwól umrzeć" (1973), a po raz ostatni w
"Zabójczym widoku" (1985). Zagrał też w takich filmach jak m.in.
"Dzikie gęsi" (1978),
"Quest" (1996),
"Spice World" (1997),
"Statek miłości" (2002).
***
Adam West (zm. 9 czerwca) – aktor, pamiętny odtwórca tytułowej roli w serialu
"Batman" (1966-1968). W trakcie trwającej sześć dekad kariery aktor zagrał w ponad 50 filmach i serialach. W ostatnich latach można go było usłyszeć w kreskówce
"Family Guy", gdzie użyczał głosu burmistrzowi Westowi.
***
John Avildsen (zm. 16 czerwca) – reżyser, operator filmowy. Na swoim koncie miał blisko 30 filmów, lecz miłośnicy kina zapamiętają go głównie jako reżysera
"Rocky'ego" (1976) z
Sylvestrem Stallone'em (oraz piątej części tegoż cyklu z 1990 roku), dramatu
"Wesprzyj się na mnie" (1986) oraz kultowej trylogii trylogii
"Karate Kid" (1984-1989).
***
Mieczysław Kalenik (zm. 16 czerwca) – aktor, najlepiej znany z roli Zbyszka z Bogdańca w filmie
"Krzyżacy" (1980). Zagrał też w serialu
"Nocach i dniach" (1975),
"Lalce" (1977) i
"Panu Tadeuszu" (1999).
***
Michael Nyqvist (zm. 27 czerwca) – jeden z najpopularniejszych szwedzkich aktorów. Jego międzynarodową karierę rozpoczął występ w
"Tylko razem" (2000) Lukasa Moodyssona. W 2009 roku wcielił się w postać Mikaela Blomkvista w ekranizacji bestsellerowej trylogii
"Millennium". W 2011 roku Nyqvist zagrał głównego złoczyńcę w widowisku
"Mission: Impossible - Ghost Protocol". Widzowie pamiętają go również jako rosyjskiego gangstera z filmu
"John Wick".
***
Nelsan Ellis (zm. 8 lipca) – aktor, który zdobył popularność barwną rolą Lafayette'a Reynoldsa w serialu HBO
"Czysta krew". Zagrał również mniejsze role w
"Soliście" i
"Służących". Był także pamiętnym Martinem Lutherem Kingiem z
"Kamerdynera" oraz Bobbym Byrdem z
"Get on Up".
***
Martin Landau (zm. 15 lipca) - aktor, laureat Oscara za rolę w
"Edzie Woodzie". Gwiazdor był nominowany do nagrody Akademii jeszcze dwa razy: w 1989 roku za film
"Tucker - konstruktor marzeń" i rok później za
"Zbrodnie i wykroczenia".
***
George A. Romero (zm. 16 lipca)
- legendarny reżyser kina grozy. Już jego debiut "Noc żywych trupów" z 1968 roku odmienił oblicze horrorów o zombie. Inne ważne filmy w jego dorobku to:
"Świt żywych trupów", "Szaleńcy" oraz
"Martin".
***
Chester Bennington (zm. 20 lipca) - piosenkarz, lider zespołu Linkin Park, występujący także z grupami Dead by Sunrise i Stone Temple Pilots. Miał na koncie kilka epizodów filmowych; wystapił w
"Adrenalinie" i
"Adrenalinie 2. Pod napięciem" oraz w
"Pile VII".
***
John Heard (zm. 21 lipca) – aktor, którego wszyscy pamietamy z roli ojca Kevina mcCallistera w
"Kevinie samym w domu". Zagrał główne role w
"Sposobie Cuttera" (1981) i
"Ludziach-kotach" (1982). Pojawił się na drugim planie w produkcjach
"Po godzinach" (1985),
"Przebudzenia" (1990),
"Oczy węża" (1998). W 1999 roku Heard otrzymał nominację do nagrody Emmy za gościnną rolę w serialu
"Rodzina Soprano".
***
Sam Shephard (zm. 27 lipca) – aktor i dramatopisarz. Jego kariera aktorska, pomijając niewielkie i epizodyczne występy, zaczęła się od roli w
"Niebiańskich dniach" Terrence'a Malicka w 1978 roku. Później przyszło nagradzane
"Zmartwychwstanie" (1980), a wreszcie
"Pierwszy krok w kosmos" (1983)
Philipa Kaufmana. Napisał 44 sztuk, a "Pogrzebane dziecko" z 1979 roku przyniosło mu Nagrodę Pulitzera.
***
Jeanne Moreau (zm. 31 lipca) - aktorka, scenarzystka i reżyserka, legenda francuskiego kina. Gwiazda takich słynnych filmów jak
"Windą na szafot", "Jules i Jim", "Kochankowie",
"Moderato Cantabile" czy
"Viva Maria!". W trakcie swojej kariery aktorskiej zagrała w ponad 120 tytułach. Zajmowała się polityką i pomagała młodym scenarzystom w rozwoju kariery.
***
Andrzej Blumenfeld (zm. 14 sierpnia) – aktor serialowy, teatralny, dubbingowy i filmowy. Związany był z Teatrem Narodowym, radiową Dwójką oraz Teatrem Dramatycznym w Warszawie. Pamiętamy go z ról w
"Pianiście",
"Różyczce", "Pułkowniku Kwiatkowskim", seriali
"Na wspólnej",
"M jak miłość" czy
"Drugiej szansy" oraz dubbingu gier
"Skyrim", "Wiedźmin 2" i
"Uncharted".
***
Janusz Głowacki (zm. 19 sierpnia) – wybitny pisarz, dramaturg i scenarzysta; w świecie kina zadebiutował fabułą filmu
Andrzeja Wajdy "Polowanie na muchy", jest także współautorem jednej z najsłynniejszych polskich komedii –
"Rejs". Artysta był laureatem wielu prestiżowych wyróżnień literackich; jego najsłynniejszy dramat to
"Antygona w Nowym Jorku".
***
Jerry Lewis (zm. 20 sierpnia) – amerykański komik i aktor, gwiazda m.in.
"Boeing Boeing",
"Króla komedii",
"Arizona Dream" oraz
"Umrzeć ze śmiechu"; był także reżyserem, producentem i scenarzystą. Zostanie też zapamiętany ze swojej pracy charytatywnej na rzecz Stowarzyszenia Chorych na Dystrofię Mięśni.
***
Tobe Hooper (zm. 26 sierpnia) - reżyser, autor jednego z najsłynniejszych horrorów w historii kina -
"Teksańskiej masakry piłą mechaniczną". Inne znane tytuły w jego filmografii to
"Duch" oraz seriale
"Miasteczko Salem" i
"Opowieści z krypty".
***
Harry Dean Stanton (zm. 15 września) – aktor znany m.in. z ról w
"Obcym - 8. pasażerze Nostromo",
"Ucieczce z Nowego Jorku",
"Zielonej mili". Regularnie współpracował z
Davidem Lynchem, u którego wystąpił m.in. w
"Dzikości serca",
"Twin Peaks: Ogniu krocz za mną",
"Prostej historii" i
"Inland Empire". Ostatnio mogliśmy oglądać go w nowym sezonie
"Twin Peaks".
***
Grzegorz Królikiewicz (zm. 21 września) – wybitny polski reżyser, scenarzysta i teoretyk sztuki filmowej. Jego fabularny debiut, kontrowersyjny
"Na wylot" z 1972 roku, odbił się szerokim echem wśród publiczności i krytyków. Rozpoczął również drogę jednego z najbardziej awangardowych i oryginalnych formalnie filmowców.
"Przypadek Pekosińskiego" z 1993 roku przyniósł mu gdyńskie Złote Lwy. Jego ostatnim filmem były
"Sąsiady" z 2014 r.
***
Hugh Hefner (zm. 27 września) – legendarny założyciel "Playboya"; przez magazyn "Time" nazwany kiedyś "prorokiem pop hedonizmu". Miał również na koncie szereg występów przed kamerą. Na ekranie pojawiał się zazwyczaj, wcielając się w samego siebie. W 2009 roku otrzymał nominację do Złotej Maliny za drugoplanowy występ w komedii
"Miss marca".
***
Wiesław Michnikowski (zm. 29 września) – wybitny polski aktor teatralny, kabaretowy i filmowy. Pamiętamy go m.in. z ról w
"Wojnie domowej",
"Czterech pancernych i psa",
"Hallo Szpicbródki, czyli ostatniego występu króla kasiarzy", a także z wybitnej kreacji Jej Ekscelencji w
"Seksmisji". Nie zapomnimy także jego występów z Kabaretu Starszych Panów, gdzie wykonywał takie przeboje, jak "Wesołe jest życie staruszka" czy "Addio pomidory".
***
Władysław Kowalski (zm. 29 października) – ceniony aktor filmowy i teatralny. W trakcie trwającej ponad pół wieku kariery współpracował m.in. z
Andrzejem Wajdą,
Krzysztofem Kieślowskim i
Wojciechem Hasem. Wystąpił m.in. w takich filmach jak:
"Kanał",
"Szpital przemienienia",
"Dreszcze",
"Medium",
"Podwójne życie Weroniki",
"Katyń" i
"Bogowie". Po raz ostatni pojawił się na ekranie w 2015 roku w
"Paniach Dulskich".